Fijne motoriek en schrijven

Fijne motoriek

De fijne motoriek is het gebruiken van de handen en vingers om kleine bewegingen te maken, kleine voorwerpen te manipuleren en te pakken.
Kleutervaardigheden zoals knippen, kleuren, tekenen, vouwen en bouwen helpen een kind bij het ontwikkelen van zijn/haar voorkeurshand en de fijne handmotoriek. Deze ontwikkeling verloopt niet vanzelf, er is oefening voor nodig. Kleuters die moeite hebben met het uitvoeren van fijn motorische taken zullen deze taken veelal niet leuk vinden en gaan ontwijken. Dit kan een indicator zijn voor eventuele schrijfproblemen in groep 3.

Lateralisatie

Dit is een rijpingsproces van de hersenhelften, waarbij iedere helft zich specialiseert in zijn eigen specifieke functies. Daarbij wordt één helft de dominante/leidende helft, zodat alle hersenprocessen efficiënt en in samenwerking met elkaar kunnen verlopen. Een onderdeel vormt de ontwikkeling van een handvoorkeur. Het proces van lateralisatie is een ingewikkeld proces waarbij in een normale ontwikkeling voor het 7e jaar duidelijk vaststaat welke hand de voorkeurshand is.

Als de lateralisatie niet optimaal ontwikkelt, kan een kind lang blijven wisselen van handvoorkeur of ontstaat er verwarring over de bewegingsrichting. Dit geeft problemen bij lezen, schrijven, spelling en rekenen. Kinderen laten dan spiegelingen zien zoals d-b-p, 6-9, maar ook omkeringen zoals eu-ue, 31-13 en het omkeren van woordjes maar-raam.

Bij een goede intelligentie komen kinderen een heel eind in het leerproces, maar omdat op deze manier geen automatismen ontstaan, wordt het bij het toenemen van de eisen in de hogere groepen steeds moeilijker het lesprogramma te volgen. Het tempo blijft lager en er is meer energie nodig dan je zou verwachten bij zijn of haar capaciteiten. Daarnaast blijft het structureren, organiseren en plannen van taken vaak lastig.

Schrijven

Schrijfproblemen uiten zich in een slecht leesbaar handschrift, maar ook in een foutieve pengreep, een traag tempo en/of schrijfkramp. Het schrijven vraagt dan te veel energie van het kind en wordt als belastend ervaren. Een vroegtijdige signalering en interventie voorkomt dat het kind gefrustreerd raakt of achter gaat lopen met de lesstof.

‘Schrijven’ is een complexe vaardigheid, waar heel veel ontwikkelingsprocessen bijeenkomen, zoals de motoriek, visuele waarneming, organisatievermogen en concentratie. Dit moet uiteindelijk leiden tot een geautomatiseerde vaardigheid, zodat je je kunt richten op de inhoud van wat je wilt schrijven en niet op hoe je het schrijven aanstuurt.
Daarnaast is de kwaliteit van het handschrift afhankelijk van verschillende factoren. Naast het motorische en cognitieve aspect van het schrijfproces hebben motivatie, concentratie, zithouding, waarneming en gedrag/emoties ook effect op het schrijfresultaat.

 

AGB code zorgverlener: 88-000591
AGB code praktijk: 88-(0)51164
KP nummer: 79906548390
KvK nummer: 30265543